Azərbaycanın şərabçılığın uzun tarixi olduğunu söyləmək azdır: Arxeoloji sübutlar göstərir ki, şərab müasir dövləti təşkil edən torpaqlarda təxminən 3000 ildir istehsal olunur və hələ eramızdan əvvəl 7-ci əsrdə qədim yunan coğrafiyaçısı və tarixçisi Herodot qeyd etmişdir ki, bu ərazi şərabları ilə məşhur idi.
Bu gün Azərbaycanın demək olar ki, bütün rayonlarında üzümçülük və şərabçılıq üçün geniş ərazilər var. Bununla belə, bu müasir, qloballaşan dünyada kifayət qədər böyük istehsal həcminə baxmayaraq, yerli istehsalçıların xarici şərab istehsalçıları ilə rəqabət aparmaq üçün dəstəyə ehtiyacı var.
Bu, xüsusən indi, Rusiyanın Ukraynaya açdığı genişmiqyaslı işğal və müharibə fonunda yerli şərab sənayesində xammal qıtlığı yaradan haldır.
Yerli biznes icmalarına dəstək “EU4Business: Connecting Companies” (EU4BCC) layihəsi vasitəsilə həyata keçirilir. Layihə çərçivəsində Avropa Ticarət Palataları Assosiasiyası Eurochambres biznes üçün praktiki dəstək tədbirləri həyata keçirir. Ümumi məqsəd Şərq Tərəfdaşlığı (ŞT) ölkələrində kiçik və orta müəssisələrin böyüməsinə kömək etməklə, davamlı iqtisadi inkişafı və iş yerlərinin yaradılmasını dəstəkləməkdir.
Üzümdən ticarətə: Yüzlərlə hektar üzüm bağı var, lakin ixrac hələ də çox aşağıdır
Azərbaycan şərabının böyük hissəsi müxtəlif üzüm bağlarına çıxışı olan iri şirkətlər tərəfindən istehsal olunur ki, bu da öz növbəsində onlara eyni cür geniş çeşiddə üzüm növlərinə çıxış imkanı verir.
Həm də vintaj şərabların istehsalına şərait yaradır. Ölkənin ən məşhur məhsullarını Cənubi Qafqazda spirtli və alkoqolsuz içkilərin ən böyük istehsalçılarından biri olan Azgranata şirkəti istehsal edir. Onun orqanik məhsullarına daxili bazarda böyük tələbat var və dünyanın bir çox ölkələrinə ixrac olunur.
Azgranata-nın adından da göründüyü kimi şirkət təkcə üzümdən deyil, nardan şərab, həmçinin meyvə likörləri, konyak və araq istehsal edir. Öz üzüm və meyvə bağlarında seçilmiş üzüm və nar sortları yetişdirir, istehsalı İSO 9001 və İSO 22000 beynəlxalq keyfiyyət standartlarına cavab verir. Azgranata-nın 500 hektar üzüm bağı və 350 hektar nar bağı var ki, bunların da əksəriyyəti üzvi şəkildə becərilir və Almaniyanın Kompetenz-Zentrum für Wirtschaftsinformatik GmbH (KIWI) institutu tərəfindən sertifikatlaşdırılıb. Meyvə bağları, meyvə istehsalı və becərilməsi üsulları yerli və xarici mütəxəssislər tərəfindən mütəmadi olaraq yoxlanılır.
Bununla belə, sənayenin geniş təcrübəsinə və yaxşı infrastrukturuna baxmayaraq, hələ öyrənilməli çox şey və inkişaf etmək üçün geniş imkanlar var. Bazarın şaxələndirilməsi sənayenin ən böyük məqsədlərindən biridir və “Üzümdən ticarətə: Bolqarıstan və Azərbaycan şərab ixracatçıları arasında sinerji yaratmaq” adlı EU4BCC təşəbbüsü vasitəsilə Azərbaycan şərab istehsalçılarına əla imkan yaradılıb.
Bu təşəbbüs Bolqarıstanın Plovdiv Ticarət və Sənaye Palatası ilə Alman-Azərbaycan Ticarət Palatası arasında tərəfdaşlıq kimi inkişaf etmişdir. Layihənin məqsədi şərab istehsalçılarına Aİ və ŞT bazarlarına giriş imkanları təklif etmək, idarəetmə bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün ixtisaslaşdırılmış seminarlar və mübadilələr keçirmək, eyni zamanda rəqəmsallaşdırma prosesini təqdim etməkdir.
Azərbaycan şərab ixracatçıları Bolqarıstan istehsalçıları ilə əməkdaşlıq edirlər
Layihə çərçivəsində altı azərbaycanlı şərab ixracatçısı 8-13 mart 2022-ci il tarixlərində Bolqarıstanın Plovdiv şəhərinə tanışlıq səfəri zamanı məhsullarını təqdim etmiş, səfər zamanı Plovdivdə keçirilən VINARIA 2022 şərab sərgisində iştirak etmiş, biznes dəyirmi masa və master-klassda iştirak etmişlər. Tədris səfərində olanlardan biri də “Azqranata”nın alkoqollu içkilər istehsalı şöbəsinin müdiri Yusif Ləzgiyevdir.
"Bolqarıstanda biz iki şirkətin nümayəndələri ilə görüşdük", - Ləzgiyev deyir. "Orada şərab satmaq çətindir. Çünki Bolqarıstan özü şərab ölkəsidir. Buna baxmayaraq, artıq müəyyən həcmdə əməkdaşlıq başlayıb. Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsi səbəbindən, şərab istehsalı üçün böyük xammal çatışmazlığı var – butulkalar, etiketlər və s. Ona görə də biz bunların bir qismini Bolqarıstandan almağa başladıq. Hamısı yüksək keyfiyyətlidir”.
Avropa Ittifaqının üzvü olan Bolqarıstan 1980-ci illərdə dünyanın dördüncü ən böyük şərab ixracatçısı olmaqla, uzun müddət tanınmış şərabçılıq ölkəsi olmuşdur. Kommunizmin süqutundan sonra ölkədə şərab istehsalı yenidən artır və hazırki dövrdə ildə 100 milyon litri keçir. Layihə çərçivəsində 2022-ci ilin mart ayında Bolqarıstanın səkkiz şərab şirkəti üçün Azərbaycan Şərab Marşrutu boyunca tanışlıq səfəri təşkil olunub. Səfər zamanı şirkətlər 1-ci Aİ-Azərbaycan Şərab Sammitində, Bolqarıstana İxrac və Şərab Turizmi üzrə master-klassda iştirak ediblər.
Bunun müqabilində Azərbaycan şirkətləri Plovdiv şərab sərgisində – “İstehlakçıların seçimi” müsabiqəsində iştirak etmək şansı qazanıblar ki, bu müsabiqədə bəziləri mükafatlar və diplomlar qazanıblar. Ləzgiyevin “Azgranata” şirkəti qaliblərdən biri olub. O, şirkətin məhsullarını sərgidə təmsil etməsinin onun yeni bazarlara çıxmasına imkan yaratdığını bildirib.
"Məhsullarımız ziyarətçilərin diqqətini çəkdi", - deyə Ləzgiyev qeyd edir. "Biz gördük ki, şərabımızı Avropa bazarlarına çıxarmaq şansımız var və indi bunun nə ilə nəticələnəcəyini gözləyirik".
